Boże ojców naszych, wielki i miłosierny! Panie życia i pokoju, Ojcze wszystkich ludzi. Twoją wolą jest pokój, a nie udręczenie. Potęp wojny i obal pychę gwałtowników. Wysłałeś Syna swego Jezusa Chrystusa, aby głosił pokój bliskim i dalekim i zjednoczył w jedną rodzinę ludzi wszystkich ras i pokoleń.

Usłysz krzyk wszystkich Twoich dzieci, udręczone błaganie całej ludzkości. Niech już nie będzie więcej wojny – złej przygody, z której nie ma odwrotu, niech już nie będzie więcej wojny – kłębowiska walki i przemocy. Spraw, niech ustanie wojna (…), która zagraża Twoim stworzeniom na niebie, na ziemi i w morzu.

Z Maryją, Matką Jezusa i naszą, błagamy Cię, przemów do serc ludzi odpowiedzialnych za losy narodów. Zniszcz logikę odwetów i zemsty, a poddaj przez Ducha Świętego nowe rozwiązania wielkoduszne i szlachetne, w dialogu i cierpliwym wyczekiwaniu – bardziej owocne niż gwałtowne działania wojenne.

Jan Paweł II

 

Oficjalna tradycja zakonu krzyżackiego liczy wielkich mistrzów od Heinricha Walpota (1198-1200). Aktualny wielki mistrz o. Frank Bayard OT jest 66 w kolejności najwyższym zwierzchnikiem zgromadzenia.  Jednak bractwo szpitalne z którego powstał Zakonpowstało pod Akką między 29 sierpniem a połową września 1190 r. Czy przez osiem lat nikt nim nie kierował? A jeżeli to tak, to kim byli „mistrzowie zapomniani” i dlaczego znaleźli się poza oficjalną zakonną listą? - o tym przeczytać można w zakładce "Wielcy mistrzowie". 

 

Bracia i siostry zakonne od samego początku funkcjonowania wspólnoty modlili się za żyjących i zmarłych jej członków. Pierwotna Reguła określała to w sposób następujący: Każdy brat powinien recytować każdego dnia 15 Ojcze nasz za wszystkich braci tego zakonu, gdziekolwiek oni odeszli ze świata. Ponadto każdy brat kapłan tego zakonu powinien odprawiać 10 mszy rocznie za grzechy i zbawienie wszystkich braci, domowników, dobroczyńców i wszystkich przyjaciół domu wciąż żyjących i 10 mszy za dusze umarłych. Duchowni, którzy nie są kapłanami powinni odmówić trzy psałterze za żyjących i trzy za umarłych. Każdy świecki brat powinien odmówić 30 Ojcze nasz na dzień w przeznaczonych godzinach za dobroczyńców, domowników i wszystkich przyjaciół domu, którzy jeszcze żyją i tą samą liczbę za umarłych (za Reguła Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, tłum. J. Trupinda). Za zmarłego współbrata z konwentu należało odmówić 100 Ojcze nasz (brat świecki) oraz brewiarzowe Oficjum śmierci (brat duchowny). W każdym domu zakonnym funkcjonowały nekrologia, zawierające imiona współbraci, sióstr, familiarów i dobrodziejów Zakonu za których modlono się w rocznicę ich śmierci. Dziś funkcjonuje centralne Nekrologium. To forma modlitewnej pomocy żyjącym i zmarłym, budująca też poczucie wspólnoty w zgromadzeniu. 

Dziś jednak, 4 lutego, w kalendarzu krzyżackim obchodzi się Anniversarium parentum, a więc dzień, w którym wspomina się rodziców braci i sióstr zakonnych, żyjących i zmarłych. Dzieje się tak nieprzerwanie od XIII wieku.

 

Kościół NMP na Zamku Wysokim w Malborku - Adoracja Marii z Dzieciątkiem przez brata krzyżackiego

Przypadające dziś Święto Ofiarowania Pańskiego przypada dokładnie czterdziestego dnia po Narodzeniu Pańskim. Jest pamiątką ofiarowania małego Jezusa w świątyni, co z kolei wynika z tradycji Starego Testamentu. Na pamiątkę ocalenia przez Boga pierworodnych synów izraelskich w Egipcie, każdy pierworodny syn miał być mu ofiarowany. Dziecko było przynoszone do świątyni i składane na ręce kapłana.  Z obrzędem związana była ceremonia oczyszczenia matki dziecka. To dlatego w średniowieczu, także w kalendarzu liturgicznym Krzyżaków funkcjonowała nazwa Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny. Było to święto obchodzone w Zakonie bardzo uroczyście, bowiem odnosiło się do jego Patronki. 

Warto zauważyć, że u Krzyżaków było ono częścią zjawiska, które nazywamy sakralizacją wojny.  Wierzyli oni, że prowadzą wojnę specjalną, świętą, rozgrywaną także na płaszczyźnie

duchowej. Pojmowali ją jako część swojej misji i wpisywali w uniwersalną historię zbawienia. Maria była główną orędowniczką prowadzonych przez Krzyżaków wojen, co dodawało  Jej potęgi i mocy. Wspierała braci w czasie wypraw wojennych, kiedy noszono Jej chorągiew, Jej uwadze powierzano pomyślność w bitwach, Ona też wspierała braci w ich trakcie raz opiekowała się poległymi, co opisywał choćby zakonny kronikarz, Piotr z Dusburga.  Wyprawy wojenne wyruszały zresztą często w święta maryjne (Oczyszczenia NMP - 2 lutego, Zwiastowania NMP - 25 marca, Wniebowzięcia NMP - 15 sierpnia, Narodzin NMP - 8 września) co nadawało im specjalnego znaczenia sakralnego.  Mimo tego, że dziś takie poglądy wydają się niezrozumiałe, to dla człowieka średniowiecznego były niejako naturalnymi, bowiem wpisywały się w jego mentalność i świat wyobrażeń. Na poczuciu opieki  i wsparcia Najświętszej Marii Panny Krzyżacy opierali swoją tożsamość i poczucie misji. Wierzyli, że realizując odwieczną walkę Dobra ze Złem są rycerzami Chrystusa, prowadzonymi przez Matkę Bożą.

 

Urząd wielkiego mistrza w Wiedniu z okazji święta założycielskiego zakonu krzyżackiego

Obok reprodukujemy stosowny plakat z QR-kodem i informacjami dotyczącymi oprawy muzycznej nabożeństwa, jak zawsze w Wiedniu bardzo bogatej.

Użyty motyw graficzny pochodzi z ze szkicu do malowidła w kaplicy św. Anny na zamku w Malborku, wykonanego w 1911 r. Przestawia dostojników krzyżackich z wielkim mistrzem Ulrykiem von Jungingen na czele, poległych w bitwie pod Grunwaldem prowadzonych przez św. Jerzego do Najświętszej Marii Panny. 

Przypomnieć należy, że świeto założycielskie obchodzone jest w nawiązaniu do dokumentu z 6 lutego 1191 r., w którym papież Klemens III potwierdził założenie zakonu i wziął go pod swoją opiekę.

Kiedy mówimy: To Boże Narodzenie, to mówimy:

Bóg powiedział światu swoje ostatnie, najgłębsze i najpiękniejsze słowo, 

słowo, które nie może już zostać odwołane, 

ponieważ jest ostatecznym czynem Boga, który sam działa w świecie. 

I to słowo znaczy:

Kocham Ciebie świecie i ciebie CZŁOWIEKU

(Karl Rahner)

 

 

P. Frank Bayard OT

Wielki Mistrz

 

Dość niepostrzeżenie, w warunkach pandemicznych ograniczeń zakończył swoją posługę w Wiedniu poprzedni wielki mistrz, Ojciec dr Bruno Platter OT. Pożegnalna msza św. odbyła się w kościele św. Elżbiety w Wiedniu w dniu 8 sierpnia br. Ta data przejdzie do historii, podobnie jak urzędowanie Ojca Brunona. Był wielkim mistrzem aż 18 lat, a wybrany w 2000 r. musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami wewnątrz zgormadzenia, zwłaszcza problemami finansowymi, co podkreślił obecny na uroczystości aktualny wielki mistrz, Frank Bayard OT.

W Polsce zostanie zapamiętany jako bardzo otwarty i ciekawy naszego kraju kapłan, który błyskawicznie zjednywał sobie ludzi i który bardzo chętnie i często odwiedzał Polskę. Bywał

Fragment mszy św. 8.08.2021 Źródło: www.deutscher-orden.at

w Malborku, Toruniu, Gdańsku, na Warmii i Mazurach. Uczestniczył w konferencjach naukowych, wystawach muzealnych. działaniach edukacyjnych. Na zaproszenie ś.p. Prezydenta Rzeczypsopolitej, Lecha Kaczyńskiego był obecny na uroczystościach jubileuszowych 600-lecia bitwy grunwaldzkiej, w czasie których wygłosił bardzo istotną w treści mowę. Dzięki jego zaangażowaniu do Polski po raz pierwszy przyjechały zabytki ze skarbca zakonnego (wystawa "Imagines Potestatis". Insygnia i znaki władzy w Królestwie Polskim i Zakonie Niemieckiem" - Muzeum Zamkowe w Malborku 2007). Kontakty z terenami danego władztwa zakonnego spowodowały, że choć nie był historykiem, zaczął zgłębiać tajniki średniowiecznej historii swojego zgromadzenia.Była bardzo zainteresowany postacią i kultem św. Doroty z Mątowów.

Kłopoty ze zdrowiem i zmęczenie spowodowały, że nic chciał kandydowac na kolejną kadencję, a na swego następcę wskazał Ojaca Franka. Jak sam podkreślił w wygłoszonej w czasie mszy św. mowie, rozpoczyna teraz nowy okres swojej posługi w Zakonie. Przenosi się do Lany, gdzie będzie kontynuował swoje trwające już prawie 60 lat zakonne życie.  

W związku z trudną sytuacją pandemiczną w wiedeńskim konwencie, gdzie z powodu kwarantanny odwołano wszystkie msze św. od 3 do 10 kwietnia przedstawiamy wielkanocne przesłanie wielkiego mistrza Franka Bayarda OT. 

 

 

W 2020 r. minęło 30 lat od założenia pierwszego domu opieki św. Anny w Raisdorf (zaczął działać 1 stycznia 2021 r.). Stało się to w znaczącym roku i klimacie - obchodów 800-lecia powstania Zakonu Krzyżackiego. Wtedy w Zakonie to zrodziła się myśl praktycznego  zaakcentowania rocznicy poprzez powrót do pierwotnego, szpitalnego charyzmatu zgromadzenia. Od tego momentu tylko na terenie Niemiec powstały 63 placówki o bardzo zróżnicowanym charakterze.  Wszystkie one nazywane są w skrócie Ordenswerke (Deutschordenswerke - Dzieła Zakonu Niemieckiego). 

Opieką objęto wszelkie uzależnienia: działa 17 placówek terapeutycznych oraz 11 klinik

rehabilitacyjnych. 24 placówki zajmują się osobami starszymi, zapewniając pełną opiekę ambulatoryjną oraz prowadząc domy starości. Zakon opiekuje się nie tylko seniorami, ale także wszystkimi potrzebującymi dziećmi i młodzieżą (8 placówek). Trzy instytucje dedykowane są pomocy niepełnosprawnym. We wszystkich placówkach zatrudnionych jest  ok. 2900 pracowników różnych specjalności. 

Są to bardzo nowoczesne instytucje, wprowadzające i wykorzystujące innowacyjne sposoby terapii i opieki. Wszyscy potrzebujący mają zapewnioną nie tylko opiekę i pomoc lekarską, ale także duszpasterską. Prowadzi ją Ojciec Jörg Eickelpasch OT., który zanim wstąpił do Zakonu w 2003 r. studiował pracę socjalną w Paderborn i pracował w hospicjum św. Elżbiety w Lohmar-Deesem, niedaleko Bonn. Warto dodać, że pomoc duszpasterska świadczona jest niezależnie od narodowości, pochodzenia, religii, czy światopoglądu potrzebujących,  choć oczywiście podstawą działań jest duchowość chrześcijańska. W wielu placówkach bardzo aktywni są Familiarzy Zakonu, którzy także troszczą się o finansowanie ich działalności.

Plany rozwoju działalności sieci placówek socjalnych Zakonu są bardzo bogate. Ich realizacja zależy jednak od aktualnej sytuacji epodemiologicznej.  

 

Dzisiejsze święto założycielskie Zakonu Krzyżackiego, Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie zwraca uwagę nie tylko na Patronkę Zakonu i jej szczególną opiekę nad zgromadzeniem. Przypomina o jego początkach w Ziemii Świętej i pierwotnym, szpitalniczym charakterze. Przyjęta data nawiązuje do dokumentu z 6 lutego 1191 r., w którym papież Klemens III potwierdził założenie zakonu i wziął go pod swoją opiekę. Do tej pory zgromadzenie było spontanicznie powołanym bractwem zajmującym się szpitalem powstałym pod Akką w 1189 r., wspieranym prze księcia Fryderyka Szwabskiego (który zmarł pod Akką 20 stycznia 1190 r.) oraz cesarza Henryka VI. 

Wprawdzie, jak pisał Klaus Militzer, mimo papieskiego przywileju ochronnego, wydanego szóstego lutego 1191 roku przez papieża Klemensa III, szpital natknął się na wiele trudności. Po zdobyciu Akki przez krzyżowców, dwunastego lipca 1191 roku, nie otrzymał obiecanego wcześniej szpitala Ormian i musiał zaakceptować fakt, że to joannitom udzielono przywileju, który wszystkie szpitale w zdobytym mieście poddawał ich nadzorowi (Historia zakonu krzyżackiego, Kraków 2007, s. 12), to ten właśnie moment zakonna tradycja uznaje za początek zakonu, a poparcie papieskie zapewniło mu rozwój zarówno w sferze duchowej, jak i ziemskiej. 

 

W tym roku przypadku 830. rocznica tego jakże istotnego papieskiego aktu. Z tej okazji Zakon zaprasza jutro na mszę św., którą w krzyżackim kościele św. Elżbiety w Wiedniu odprawi wielki mistrz, Frank Bayard OT.  Będzie transmitowana na zakonnym kanale YouTube: 

 

https://www.youtube.com/watch?v=oo9Gov1zFcU&%3Bfeature=emb_err_woyt